บทวิจารณ์ภาพยนตร์ : ลัดดาแลนด์
บ้านคือวิมานของเรา จริงหรือ?
เนื้อเรื่อง
(เครดิตเนื้อเรื่องนำมาจากเว็บไซต์ของจีทีเอช)
ธีร์ (ก้อง-สหรัถ สังคปรีชา) ก็เช่นกัน
เขาก็เหมือนหนุ่มสาวอีกนับแสนนับล้านคนในกรุงเทพฯ ที่ไม่มีปัญญาซื้อบ้าน
ลำพังเงินเดือนพนักงานออฟฟิศธรรมดาๆของธีร์ การเก็บหอมรอมริบหาเงินมาดาวน์บ้านเป็นภาระสาหัสเกินไป
ทุกวันนี้ธีร์เช่าอพาร์ตเมนต์เป็นที่อยู่
มันเป็นปมด้อยที่ทำให้เขารู้สึกผิดต่อทุกคนในครอบครัว ป่าน (ป๊อก-ปิยธิดา วรมุสิก)
– ภรรยาที่แม่ยาย (เดือนเต็ม สาลิตุลย์)
พร่ำกรอกหูอยู่ตลอดเวลาว่าเขากระจอกเกินไปสำหรับเธอ แนน (ปันปัน-สุทัตตา
อุดมศิลป์)
ลูกสาววัยรุ่นที่ธีร์ไม่เคยได้อยู่ร่วมชายคาเพราะส่งไปให้แม่ยายช่วยเลี้ยงดู นัท
(แก๊บ-อธิพิชญ์ ชุติวัฒน์ขจรชัย) ลูกชายวัย 5
ขวบที่ยังเดียงสาพอจะเห็นพ่ออย่างเขาเป็นฮีโร่
ในวัยย่าง 40 ธีร์คิดว่าตัวเองคงเป็นสามี
เป็นพ่อ
เป็นหัวหน้าครอบครัวที่ไม่เอาไหนหากไม่สามารถมีบ้านสักหลังไว้เป็นหลักประกันความสุขของ "ครอบครัว"
โอกาสมาถึงเมื่อธีร์ได้รับข้อเสนอ
เป็นตำแหน่งผู้ช่วยฝ่ายการตลาดที่บริษัทแห่งหนึ่งในจังหวัดเชียงใหม่
ด้วยเงินเดือนที่มากขึ้นและค่าที่ดินที่ถูกลง
บ้านเดี่ยวหลังใหญ่แบบในหนังโฆษณาก็ไม่ใช่ฝันที่เกินเอื้อมอีกต่อไป
ธีร์ตัดสินใจทิ้งชีวิตเก่าเพื่อไปตั้งรกรากในบ้านที่เขาเฟ้นแล้วเฟ้นอีกว่าดีที่สุดโดยไม่ฟังคำทัดทานของทั้งเมียและลูก
ธีร์เชื่อว่าครอบครัวของเขาจะมีความสุขมากกว่าที่ “หมู่บ้านลัดดาแลนด์”
บนโต๊ะอาหารในบ้านหลังใหม่ที่อบอวลไปด้วยความอบอุ่น
ธีร์ยิ้มอย่างภาคภูมิ ที่ในที่สุดครอบครัวของเขาก็ได้มาอยู่กันพร้อมหน้า โดยไม่รู้ว่าในค่ำคืนเดียวกันนั้นเอง
มีเด็กรับใช้ชาวพม่าของบ้านหลังหนึ่งในหมู่บ้านถูกฆาตกรรมอย่างทารุณ คนร้ายสาดเธอด้วยน้ำกรดจนใบหน้าแหลกเหลวแล้วทุบตีเธอจนตายก่อนนำศพไปยัดไว้ในตู้เย็น...
“หมู่บ้านไหนๆก็มีคนตาย” แต่ไม่ใช่ทุกหมู่บ้านจะได้ประสบกับสิ่งที่กำลังจะเกิดขึ้นในลัดดาแลนด์
บทความนี้เป็นการวิจารณ์โดยใช้แนวคิดการวิเคราะห์กระบวนการวิจารณ์ 5 ขั้น
การศึกษาข้อมูล
(Information)
ลัดดาแลนด์
เป็นภาพยนตร์ไทยแนวสยองขวัญเรื่องที่ 8 จากค่าย GTH หลังจากประสบความสำเร็จและเกิดกระแสตอบรับอย่างล้นหลามจากเรื่อง
ชัตเตอร์ กดติดวิญญาณ ทำให้กระแสหนังผีในบ้านเราเริ่มคึกคักขึ้นมาอีก
ไม่ว่าจะเป็นเรื่อง เด็กหอ ผู้กำกับฯ จาก แฟนฉัน ที่ฉีกแนวมาเป็นหนังผี
และยังคงเล่นกับการหวนหาอดีตอย่างเคย แถมยังดึง เน็ก ชาลี ไตรรัตน์
จากแฟนฉันมาเล่นด้วย เรื่องแฝด มีการหักมุมอย่างน่าสนใจ เรื่องสี่แพร่ง
มีแนวที่แตกต่างออกไปคือ เป็นหนังแบบ 4-in-1 โดยหนังพยายามจะเล่นกับเลข 4
และพยายามเชื่อมโยงแต่ละเรื่องในทางใดทางหนึ่ง จากกระแสตอบรับที่ดีจึงตามมาด้วย
ห้าแพร่ง และยังมีอีกหลายเรื่องอย่าง บอดี้ ศพ #19 และ โปรแกรมหน้า วิญญาณอาฆาต
ที่ให้อารมณ์สยองขวัญสุดๆ
การวิเคราะห์และการตีความ (Analysis
& Interpretation)
“ลัดดาแลนด์” ก็มีโครงสร้างเหมือนกับหนังผีทั่วๆไป
แต่เนื้อหาของหนังมีอะไรมากกว่านั้น กล่าวคือ หนังเรื่องนี้แสดงออกถึงชีวิตการใช้ครอบครัวจริงๆ
ที่ต้องมีความสำเร็จและล้มเหลว สังเกตได้จากตัวละครของก้อง-สหรัถที่ต้องแบกภาระทั้งงานและครอบครัว
ในขณะที่ต้องทำในสิ่งที่กล่าวมา
ยังต้องเผชิญกับปัญหาอื่นๆที่เกิดขึ้นในหมู่บ้านอีก
หนังพยายามเล่าถึงเรื่องราวความเป็นจริงของคนกลุ่มใหญ่
คนที่อยู่หมู่บ้านจัดสรร, ความไม่ปลอดภัยในหมู่บ้าน, ปฏิสัมพันธ์ของเพื่อนบ้าน, คดีฆาตกรรมในหมู่บ้านที่อ่านเจอตามหน้าหนังสือพิมพ์บ่อยๆ
ในช่วงเศรษฐกิจตกต่ำ ปัญหาทางด้านครอบครัวที่เริ่มต้นอย่างไม่พร้อม
แต่ก็ยังพยายามที่จะประคับประคองให้รอดไปได้ ซึ่งน่าจะตรงกับชีวิตของใครหลายคน
ที่ต้องใช้ชีวิตต่อสู้กับสภาพเศรษฐกิจ สังคม หน้าที่การงาน ความรับผิดชอบ
ความเป็นผู้นำ หัวหน้าครอบครัว การได้ความยอมรับจากสมาชิกในบ้าน หนังเรื่องนี้น่าจะทำให้คนที่อยู่ในวัยทำงานและเพิ่งเริ่มสร้างครอบครัว
ดูแล้วรู้สึกตรงกับตัวเองและอินไปตามบทบ้าง ว่าชีวิตจริงมันมีความซับซ้อนจนน่ากลัว
แต่เราก็อยู่กับมันได้
การบรรยาย
(Description)
หนังเริ่มด้วยเรื่องราวของครอบครัวเล็กๆ
ครอบครัวหนึ่งซึ่งย้ายไปอยู่เชียงใหม่ในหมู่บ้านจัดสรรที่มีชื่อว่า “ลัดดาแลนด์” และดูเหมือนว่าชีวิตจะราบรื่น
อยู่กันอย่างสุขสบาย เพราะผู้เป็นพ่อทำงานที่มีรายได้ดีพอที่จะผ่อนบ้านของตัวเองได้
ถ้าหากดูเผินๆ แล้ว ครอบครัวนี้ก็ออกจะเพียบพร้อมทั้งบ้าน รถ และความมั่นคงในหน้าที่การงาน
แต่จริงๆ แล้วความสุขของสมาชิกในบ้านกลับไม่ใช่อย่างที่เห็น เมื่อลูกสาวไม่ค่อยลงรอยกับผู้เป็นพ่อสักเท่าไหร่
เพราะเมื่อลูกสาวคนโตเกิดมา ก็ต้องเอาไปฝากให้ยายเลี้ยงเพื่อลดภาระปากท้อง จนลูกกลายเป็นเด็กที่แอนตี้ครอบครัวตัวเอง และพวกเขายังมีเพื่อนบ้านเป็นคนที่มีนิสัยแปลกประหลาด
ชอบทำร้ายตบตีลูกเมียตัวเองเป็นประจำ
การบรรยายเนื้อเรื่องกับการวิเคราะห์
(Description & Analysis)
ไม่นานหนังก็ได้เผยให้เห็นถึงปมปัญหาครอบครัวที่สร้างเรื่องราวความขัดแย้งให้เกิดขึ้นอีกครั้ง
เมื่อวันหนึ่งก็เกิดเหตุร้ายขึ้นในหมู่บ้าน แรงงานพม่าโดนฆ่าตายหมกศพในตู้เย็น
ทำให้คนในหมู่บ้านถึงกับหวาดหวั่นขวัญผวา โดนผีหลอกกันถ้วนหน้า
หลังจากเกิดเหตุผีร้ายอาละวาด เรื่องราวก็ยิ่งเลวร้ายลงไปอีก เมื่อความสัมพันธ์ภายในครอบครัวร้าวฉานลงเรื่อยๆ
ผู้เป็นพ่อตกงาน, ถูกลูกสาวเกลียด, หวาดระแวงว่าภรรยาจะไปมีชู้
และราวกับว่าปมปัญหาของครอบครัวยังไม่พอแค่นี้ เหตุการณ์เลวร้ายยังคงทวีคูณขึ้นเรื่อยๆ
เมื่อเพื่อนบ้านของพวกเขาฆ่าตัวตายจากภาวะหนี้สิน และผีคนข้างบ้าน ทั้งผีพ่อ ผีแม่
ผีลูก ผีคุณย่าต่างก็ตามมาหลอกหลอนครอบครัวของธีร์ จนฝ่ายภรรยาเริ่มมีความกลัวและหวาดผวา
จึงอยากจะย้ายกลับไปอยู่กรุงเทพ แต่ทางสามีก็ไม่ยอม เพราะบ้านยังผ่อนไม่หมด แม่ยายก็ไม่ยอมรับ
ด้วยความเครียดหลายอย่างที่ประดังเข้ามาไม่หยุด ก็ยิ่งนำพาปัญหามาสู่บ้านหลังนี้
การวิเคราะห์และประเมินคุณค่า
(Analysis & Evaluation)
การเกริ่นนำของหนังเรื่องนี้ทำได้ดีมาก
หนังนำเสนอความน่าอยู่ของหมู่บ้าน ทำให้เราผู้ชมเห็นว่า หมู่บ้านนี้อบอวลและเต็มไปด้วยความสุข
แต่พอเกิดเหตุการณ์การฆาตกรรมขึ้น อารมณ์ของหนังกลับหดหู่ลงทันที ซึ่งมันก็ทำให้เรื่องราวนี้ดูมีความเสมือนจริงและน่าติดตาม
เนื้อแท้ของหนัง จึงเป็นเรื่องราวชีวิตครอบครัวที่ไม่สมบูรณ์
สะท้อนและตีแผ่ปัญหาของสถาบันครอบครัวในยุคทุนนิยม ที่ผู้คนต่างเติมเต็มความรักความสัมพันธ์ในครอบครัวด้วยวัตถุสิ่งของ
เหมือนกับตัวละครผู้เป็นพ่อในหนังเรื่องนี้
ที่คิดว่า การย้ายบ้านจะทำให้ครอบครัวมีความสุข
โดยลืมคิดไปว่าแท้จริงแล้วความสุขในบ้านเกิดขึ้นได้ง่ายๆ ด้วยความรัก ความเข้าใจ
และความอบอุ่นที่มีให้กันในครอบครัวต่างหาก
การวิจารณ์โดยใช้แนวคิดรูปแบบนิยม
จุดที่น่าสนใจอีกอย่างของหนังเรื่องนี้คือ การเล่นกับองค์ประกอบด้านภาพ การเล่นกับรูปบนผิวแก้วน้ำ ก็เป็นอีกสิ่งที่กล้องโฟกัสอยู่หลายครั้งเหมือนมีความหมายที่อยากจะบอก ทางด้านเสียง จังหวะในการเล่นเสียงทำได้น่าตระหนกอย่างยิ่ง เสียงตุ้งแช่ก็โครมครามพอที่จะทำให้คนดูสะดุ้งไปตามๆ กัน
ในเรื่องของฉากการถ่ายทำส่วนใหญ่ของภาพยนตร์เรื่องนี้
ถ่ายทำที่หมู่บ้านจัดสรร แถบจังหวัดสมุทรปราการและจังหวัดปทุมธานีเป็นส่วนใหญ่
โดยเฉพาะเป็นฉากที่เป็นหมู่บ้านลัดดาแลนด์ ถ่ายทำที่หมู่บ้านจัดสรร ย่านเทพารักษ์
จังหวัดสมุทรปราการ โดยถ่ายทำที่จังหวัดเชียงใหม่จริงๆตามท้องเรื่องนั้น
มีไม่กี่ฉาก แปลนบ้านในหนังก็เป็นแบบลักษณะทั่วๆ ไป
ทำให้ผู้ชมสามารถจินตนาการได้ว่า มีห้องนอนกี่ห้อง ห้องนอนอยู่ตรงไหน
บันไดเลี้ยวขวาจะเจอห้องอะไร ส่วนเรื่องของเสื้อผ้า การแต่งกายก็เข้ากับยุคสมัย
ฐานะ และหน้าที่การงานของตัวละครได้เป็นอย่างดี
ความตื่นเต้นน่ากลัวของหนังเรื่องนี้ มีให้ได้ลุ้นกันอยู่ตลอด อะไรเดินผ่านนิดหน่อยก็เสียงกรีดแหลม
อะไรโผล่มานิดเดียวก็โครมครามจนตกใจ มีฉากให้เราต้องเอาใจช่วยให้ตัวละครเอาตัวรอด
มีฉากให้เราต้องสมน้ำหน้ากับการกระทำไม่เข้าท่าของตัวละคร และมีฉากหวาดเสียวที่ทำให้ต้องเบือนหน้าหนี
การถ่ายภาพยนตร์เรื่องนี้ใช้คอมพิวเตอร์กราฟิก(ซีจี)
ในการถ่ายทำหลายฉาก เช่น ฉากหลังหมู่บ้านลัดดาแลนด์ เพราะหมู่บ้านนี้ที่ใช่ถ่ายทำ
ไม่มีภูเขาจริงๆ จึงใช้ซีจีในการทำภูเขาขึ้นมา และฉากป้ายชื่อหมู่บ้านลัดดาแลนด์
ก็มาจากซีจีทั้งหมด นอกจากนี้ ยังใช้เทคนิคลบเลขที่บ้านและป้ายโฆษณาขายบ้านในหมู่บ้านนั้นออกไป
และที่ขาดไม่ได้
ถือว่าเป็นสิ่งที่ทำให้หนังดำเนินเรื่องไปได้อย่างสมบูรณ์เพอร์เฟค นั่นก็คือ
นักแสดง ผู้กำกับสามารถเลือกนักแสดงได้ตรงกับคาแรคเตอร์ การได้นักแสดงมากฝีมืออย่าง
ป๊อก-ปิยธิดา วรมุสิก ประชันบทบาทกับ ก้อง-สหรัถ สังคปรีชา
ซึ่งคู่นี้เคยเล่นคู่กันมาก่อนในละครทางโทรทัศน์ ทั้งสองคนเข้ากันได้ดีมากๆ
และการแสดงที่แต่ละคนมอบให้กับหนัง
ก็ได้ทำให้หนังสยองเรื่องนี้มีความเข้มข้นทางอารมณ์ที่เหนือกว่าหนังสยองเรื่องอื่นๆ
ป๊อก-ปิยธิดาให้การแสดงที่น่าประทับใจกับฉากอารมณ์ทั้งหลายในหนัง เธอถ่ายทอดอารมณ์ความเป็นแม่ที่ต้องแบกรับทั้งปัญหาจากแม่ของเธอเอง
และปัญหาที่เกิดขึ้นในครอบครัวได้เยี่ยมยอด ส่วน ก้อง-สหรัถ สังคปรีชา
ก็แสดงได้ดีเยี่ยมสมจริง ในฐานะหัวหน้าครอบครัวผู้ต้องแบกรับความความหวังและบีบคั้นกดดันจนเคร่งเครียด
และได้โชว์ความสามารถได้แบบไร้ที่ติ ส่วนนักแสดงหญิงวัยรุ่นที่เป็นตัวละครสำคัญอีกคนของเรื่องอย่าง
“ปัน ปัน-สุทัตตา อุดมศิลป์” ซึ่งรับบทเป็น ไม้เบื่อไม้เมาของผู้เป็นพ่อ
เธอก็สามารถแสดงออกมาได้ดีกับบทนี้
บทความโดย น.ส.อัญชนาพร สุนทรชัย นักศึกษา คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีปทุม
